Macron’un ABD’den özerklik söylemleri ve Avrupa Birliği’nde yansımaları

Prof. Dr. Kemal İnat, Macron’un Çin gezisi sonrası söylemlerinin Avrupa Birliği (AB) içerisinde nasıl yankılandığına dair bir değerlendirmeyi AA Analiz için kaleme aldı.

***

Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Çin ziyareti sırasında ve sonrasında yaptığı açıklamalar çok büyük tartışmalara yol açtı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un geçen Kasım’daki ziyaretinin ardından Fransa Cumhurbaşkanı’nın yanına Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’i de alarak gerçekleştirdiği ziyaret Avrupa Birliği’nin (AB) küresel güç mücadelesinde gelecekteki pozisyonu açısından sonuçları merak edilen bir gelişmeydi. AB’nin bu iki önemli ülkesinin liderleri sürekli olarak Avrupa’nın bağımsızlığından dem vursalar da özellikle Ukrayna-Rusya savaşı çerçevesinde yaşanan gelişmeler, yine çaresiz kalarak Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) peşine takıldıkları bir görüntü ortaya çıkarmıştı.

Ukrayna krizi konusunda Avrupa ülkelerini hizaya getirmeyi başaran Washington yönetimi, AB ülkelerinden aynı uyumlu tavrı küresel güç mücadelesindeki asıl rakibi Çin karşısında da bekliyordu. Ancak ekonomik çıkarlarını her şeyin üzerinde gören “ticaret devleti” Almanya ile siyasi ve güvenlik alanlarında kendisini “Avrupa’nın lideri” olarak göstermekten haz duyan Fransa açısından bu “peşine takılma siyaseti” sorunlu bir yaklaşım olarak görülüyordu. Ukrayna-Rusya savaşı sırasında epey direnmesine rağmen gerek ABD’den ve Doğu Avrupalı AB üyelerinden gerekse koalisyon ortakları Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) gelen baskılar sonucu ABD’nin peşine takılmak zorunda kalan Almanya Başbakanı Scholz, Çin gezisi sırasında da aynı baskıyı üzerinde hissetmiş ve Washington’un öncelikleri ile Almanya’nın ekonomik çıkarları arasında bir orta yol bulmaya çalışmıştı.

Şimdi sıra Fransız Cumhurbaşkanı Macron’daydı. Aslında birçok faktör onun Washington’dan gelen baskılar karşısında Scholz’a göre daha dirençli olabileceğini gösteriyordu. Yeşiller ve FDP gibi Amerikan çizgisinde koalisyon ortakları yoktu. Jordan Bardella’nın aşırı sağcı Ulusal Birlik (Marine Le Pen’in eski Ulusal Cephesi) partisinin nefesini ensesinde hissediyordu ve Doğu Avrupa ülkelerini Almanya kadar önemsemiyordu. Hepsinden önemlisi Fransa’nın geleneksel olarak ABD’ye meydan okuyan politikası Macron’un bu ziyaret sırasında Çin ile ilişkiler konusunda daha bağımsız bir görüntü vereceği beklentisini doğuruyordu.

Macron’un söylemleri ve tepkiler

Fransa Cumhurbaşkanı bu beklentilerin de çok ötesine geçti ve açıklamalarıyla AB’nin genel olarak Washington ile ilişkileri, ABD-Çin rekabeti ve özellikle de Tayvan sorununa dair tavrının ne olması gerektiği konusunda yeni bir tartışma başlattı. Önce Macron’un ne söylediğine bakacak olursak Fransa Cumhurbaşkanı Çin ziyareti dönüşünde, Politico haber sitesi ve Fransız gazetesi Les Echos’a verdiği mülakatta, Tayvan sorununu kastederek “Avrupa’nın kendi sorunu olmayan krizlerin içine çekilmemeye dikkat etmesini” ve “AB’nin, süper güçler arasında yaşanan güç mücadelesinde ABD’ye bağımlı (vasal) olmaktan kaçınması ve üçüncü bir güç olması gerektiğini” söyledi. Bu açıklamalar genel olarak Avrupa’da ve ABD’de rahatsızlığa neden olsa da ve ifade biçimi ve zamanı konusunda eleştirilse de Macron’un açıklamalarına destek verenler de oldu.

Fransa Cumhurbaşkanının açıklamalarının hangi açılardan rahatsızlığa yol açtığına değinecek olursak, her şeyden önce, Washington ile Pekin arasında giderek netleşen güç mücadelesini geçmişte ABD ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) arasında olduğu gibi “özgür dünya ile totaliter meydan okuyucular arasındaki mücadele” perspektifinden değerlendirenler, Macron’un açıklamalarından rahatsız oldu. Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinde medya ve siyaset dünyasında çoğunluğu oluşturan bu kesimler, Fransa Cumhurbaşkanının özellikle Tayvan konusundaki açıklamalarıyla Batı’nın üstünlüğünü tehdit eden Çin’e karşı ABD öncülüğünde yürütülen çevreleme politikasına zarar verdiğini düşünüyor. Ayrıca bu kesimler, Macron’un Tayvan sorununu küresel güç mücadelesinin bir parçası olarak zikretmesinin ve AB’yi bunun dışında tutmak istemesinin, ABD’nin Tayvan politikasının “özgürlüğünü korumak isteyen bir demokratik ülkeyi desteklemek” değil de “Çin’e karşı yürüttüğü güç mücadelesinin bir aracı” olarak görülmesine yol açacağını ve Şi Cinping’in işine yarayacağını ileri sürüyor.

İkinci olarak, ziyaretinde Macron’a eşlik eden AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve kısa süre önce Çin’i ziyaret eden Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Tayvan meselesinde Washington’un pozisyonuna destek veren açıklamalar yapmışken Fransa Cumhurbaşkanının “Tayvan Avrupa’nın sorunu değil.” şeklindeki açıklamaları AB ortak dış ve güvenlik politikası açısından da ciddi bir sorun olarak görüldü. Özellikle Rusya ve Çin kaynaklı güvenlik sorunlarında Batı dünyasının ABD ile birlikte hareket etmesini isteyen Polonya, Litvanya ve Çekya gibi Doğu Avrupa ülkelerinin Macron’un açıklamalarından çok rahatsız olduğunu ifade etmek gerekir.

Fransa Cumhurbaşkanının “AB’nin ABD’nin vasalı olmamaya dikkat etmesi gerektiği” yönündeki sözleri Alman Savunma Bakanı Boris Pistorius’u da rahatsız etmiş görünüyor. Macron’un açıklamasını “talihsiz” olarak nitelendiren Pistorius, “Bizim için hiçbir zaman ABD’nin vasalı olma tehlikesi söz konusu olmadı ve olmayacak.” şeklinde ifadeleriyle Fransa Cumhurbaşkanına karşı çıktı.

Ilımlı yaklaşımlar

Buna karşılık, AB’nin Washington karşısında daha bağımsız hareket etmesi gerektiğini düşünen kesimler, ifade biçimi ve zamanı konusunda eleştirseler de Macron’un Çin konusunda önerdiği politikaya destek verdi. Pistorius ile aynı partiye mensup Sosyal Demokrat Parti (SPD) Federal Meclis Grup Başkanı Rolf Mützenich, “ABD ile Çin arasında büyük bir çatışmanın tarafı olmamaya dikkat etmeliyiz. Avrupa, o bölgede ABD’nin uzantısı gibi hareket etmek yerine mümkün olduğunca kendi bağımsız rolünü formüle etmeye çalışmalı.” sözleriyle Macron’a destek verdi. Muhalefetteki Hristiyan Demokrat Birlik Partisinin (CDU) Grup Başkan Vekili Johan Wadephul ise, Avrupa’nın daha bağımsız hareket etmesi konusunda Macron’la aynı görüşte olduğunu ancak Tayvan sorununda ABD’den bağımsız hareket edilmesi görüşüne karşı çıktığını ifade etti.

Sonuç olarak, Fransa Cumhurbaşkanının ABD ve Çin arasındaki mücadelede AB’nin tavrına yönelik açıklamaları aslında Avrupa’da uzun zamandır yürütülen bir tartışmanın yeni bir sahnesine işaret ediyor.

Avrupa ülkeleri, 2. Dünya Savaşı’nın sonundan bu yanai ABD’nin Avrupa güvenliğindeki rolünü tartışıyor. Avrupa’nın kendi ayakları üzerinde durması ve küresel güç olarak hareket etmesi gerektiğini ileri süren “Avrupacıların” karşısında, küresel güç mücadelesinde Avrupa’nın kendi başına ayakta kalmasının ve etkili olmasının mümkün olmadığını, NATO çatısı altında ve ABD’nin liderliğinde bu mücadeleyi yürütmesi gerektiğini söyleyen “Atlantikçiler” o zamandan beri var olageldi. Bu nedenle, bu tartışmada Avrupacı kanatta yer alan Macron’un son açıklamaları aslında daha önce “NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiğine” dair açıklamaları kadar bile sansasyonel değil. Ama Ukrayna-Rusya savaşı sürecinde AB’nin giderek daha fazla Washington’un peşine takıldığı bir dönemde gelmesi bu açıklamayı ilginç kılıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı, son bir çabayla Avrupa gemisini bağımsız bir rotaya çevirmeye çalışıyor ancak bunun için yeterli rüzgarı bulması zor görünüyor. Zira içerideki popülaritesi çok azalmış durumda ve diğer Avrupa ülkelerinde kendisine destek verenlerin sayısı da her geçen gün azalıyor. Rusya’nın saldırgan politikaları ve Çin’in yükselişi Atlantikçilerin yelkenlerine rüzgar üflüyor.

[Prof. Dr. Kemal İnat, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi]

*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bir yanıt yazın

slotbar
superbahis
timebet
tipobet
tumbet
vdcasino
vevobahis
bahiscom
casibom giriş
lidyabet giriş
lidyabet
jojobet
betmarlo giriş
marsbahis giriş
betcup giriş
bets10
Asyabahis
betmoon
betnano
limanbet
dinamobet
1xbet
nakitbahis
ngsbahis
bahigo
onwin
paribahis
perabet
piabet
pinup
pulibet
redwin
sahabet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
piabet
pulibet
sahabet
bahigo
limanbet
makrobet
mariobet
meritking
mobilbahis
mostbet
cratosslot
sekabet
dinamobet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
bahigo
onwin
bahigo
betcup
matbet
mariobet
mariobet
setrabet giriş
supertotobet giriş
tarafbet giriş
tipobet giriş
tulipbet giriş
tümbet giriş
vdcasino giriş
winxbet giriş
betpark
betroad
bets10
bettilt
betvole
casibom
casinomaxi
casinoper
dinamobet
grandpashabet
goldenbahis
holiganbet
hovardabet
imajbet
interbahis
jojobet
asyabahis
bahsegel giriş
bahsegel giriş
casibom giriş
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
superbetin
sekabet giriş
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
tuzla escort
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
esenyurt escort
Bahis Siteleri
romabet
matadorbet
denizli escort
kordonbet
markajbet
asyabahis
slotbar
xslot
rexbet
romabet
sahabet
savoybetting
savoybetting
sekabet
setrabet
tipobet tarafbet sekabet süperbetin süpertotobet tulipbet tümbet vdcasino onwin onbahis oleybet norabahis neyine giriş
venüsbet
winxbet
orisbet
padişahbet
palacebet
paribahis
parmabet
perabet
piabet
pinup
polobet
pusulabet
redwin giriş
Pendik Escort
ultrabet
kordonbet
kralbet
ligobet
denizli escort
Deneme bonusu veren siteler
tuzla escort
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
Pendik Escort
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
esenyurt escort
Bahis Siteleri
romabet
matadorbet
ultrabet
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
matbet
matadorbet
milanobet
milosbet
mobilbahis
mostbet
mrbahis
nakitbahis
extrabet
favoribahis
favorisen
gobahis
gorabet
grandpashabet
hilbet
ikimisli
imajbet
intobet
jasminbet
jetbahis
jojobet
klasbahis
betorspin
betpark
betpas
betper
betroad
betsat
bettilt
betturkey
betvole
casibom
casinovale
celtabet
dinamobet
discountcasino
dumanbet
elexbet
elitbahis